Wim Derks 1949-2024

Mijn vader, Wim Derks is geboren in Maastricht, maart 1949. Als jongen opgroeiend in een Maastrichtse arbeiderswijk, als zoon van een arbeider uit de Steenfabriek Belvédère. Opa Derks had een betere functie en al snel volgde er meer welvaart in het gezin Derks. Zo waren ze eerste in de straat met een auto en een TV. Samen met zijn ouders en zijn zus (Wil) groeide hij op in het ‘beknellende’ katholieke zuiden. Althans zo beleefde hij het in zijn jeugd. Hij ervoer weinig vreugde in de cultuur van die tijd en plaats. Op school was het niet veel beter, en worstelde hij met het anders zijn en willen. Niet onverwacht nam hij na zijn studie al snel de benen naar elders. In Amsterdam kon hij los komen en vrijheid ervaren. Samen met zijn liefde Joke, mijn moeder, die hij daar in Holland ontmoette vormde ze een koppel. Ze trouwden in Haarlem, maar keerden toch terug naar Maastricht, voor moeder dus een hele sprong. Inmiddels was de wereld aan het veranderen, en was Maastricht niet ver achter gebleven. Je kon nu ook prima leven buiten de grote zuil.

In Maastricht werd mijn zus geboren, en later verhuisde het jonge gezin naar Berg en Terblijt, waar ik geboren ben. We woonden daar aan de rand van het dorp, een beetje als buitenbeentje, een eigenzinnige familie. Gelukkig woonde in het kleine wijkje mensen die eigenlijk ook eigenzinnige buitenbeentjes waren. Samen met buurvrouw Lies en haar man Reinard (een knotsgekke Duitser), met de buren Anja en Peter, en voor ons ook later de buurkinderen Veronique en Melanie waren de eerste 8 jaar van mijn leven heel mooi en veilig. Limburg is mooi, zeker voor natuurliefhebbers als Pa en Ma, en veel van die liefde hebben we daar mee gekregen, en ik die voor kerken en treintjes..

Vermoedelijk heeft mijn vader in diensttijd een vergiftiging opgelopen (ja, leuk is dat, defensie), wat hem al jong deed tobben met zijn gezondheid, lichamelijk en geestelijk. Al vroeg verliet hij het arbeidsproces, en in de jaren 80 deed de overheid daar niet zo moeilijk over, het was crisis.
Veel tijd dus voor andere dingen. Mijn vader hield van schrijven, muziek luisteren en verzamelen, houden van dieren en planten, fietsen en techniek. Door de jaren heen bouwde hij aan een steeds groter wordende verzameling radio’s en andere apparaten. Van TV’s tot microscopen, van keyboards tot computers, steeds meegaand met de nieuwe trends. Ook zijn verzameling muziek strekte uiteindelijk uit van Jazz tot New-Age, van oude muziek tot atonale muziek, van ACDC tot opera, ongveer 6000 CD’s en later ook zeker 1000 DVD’s. Het opruimen en sorteren van zijn spullen na zijn dood in 2024 was dan ook een hele klus. De muziek en apparaten hebben bij anderen of bij mij een plekkie gevonden. Zijn ongeveer een meter aan zelfgeschreven romans en verhalen wachten nog op een analyse, want in die schrijfsels verwerkte hij zijn diepste zielenroerselen en trauma’s. Hij heeft nooit iets van zijn werk uitgegeven, en naar mijn weten ook nooit een manuscript ingestuurd.

In 1987 vertrokken we naar Friesland, beetje als vlucht. Het huis waar we in woonden had onderhoud nodig, en het zou kunnen uitlopen op een verhuizing naar een sociale huurwoning in bijvoorbeeld Maastricht. Dat zagen mijn ouders niet zitten, en zodoende waagden we het in Dokkum, het stille vlakke Noorden. De jaren in Dokkum waren niet altijd de meest gelukkige van mijn vaders leven. Hij ging er veel met de fiets op uit, en was overdag heel vaak weg. In de avonduren op zijn kamer, hij was in die jaren niet de familieman bij uitstek, maar we wisten niet beter. Voor de kinderen volgden de puberjaren, en dan zijn je ouders niet zo interessant.

Na het vertrek van de kinderen zijn mijn ouders na enige jaren verhuisd naar Langezwaag, daarna naar Zorgvlied(Drenthe) en uiteindelijk in Rinsumageest. De periode in Zorgvlied waren de beste jaren voor pa. Rust, mooie natuur, en de hondjes Lieske en Flicka gaven het leven een extra randje. Dit alles met grote roerganger Joke, mijn moeder. Van het leven in Langezwaag, Zorgvlied en Rinsumageest, en van de kleinkinderen bouwde hij een immens fotoarchief op van meer dan 100.000 foto’s…
Joke en Flicka zijn daarin het meest gefotografeerd, wat zo’n beetje representatief is voor waar de liefde vooral naar uit ging.

Op zijn kamer verwerkte hij de foto’s op Harde schijven, alsmede verzamelde hij in die jaren een enorm archief aan TV-series en films. Duitse crimi’s, tot Dawson Creek uit de VS.
Ook speelde hij daar op zijn keyboards vele muziekstukken geïmproviseerd in. Hij was in veel dingen best handig en kunstzinnig, maar hij vond het moeilijk om keuzes te maken, het tot een hoger niveau of plan te tillen. Hij vond het daarom ook erg leuk, dat ik op het gebied van orgel spelen dat wel voor elkaar had gekregen. Voor de rest lijken we toch veel op elkaar, vrees ik, maar echt erg is dat niet. Iets bereiken is vaak ten koste van een ander, is geen garantie voor waar levensgeluk. Het leven mag je best ook doorprutsen, we overschatten nogal eens de waarde van ‘grote daden’ of een glansrijke carrière. Wat vandaag groots en heldhaftig is, is morgen een schandaal.

De coronatijd was net als voor mij, voor mijn vader een periode van teleurstelling. Het respect voor de overheid, het vertrouwen in mensen, de wetenschap, het liep flinke deuken op, maar de crisis zorgde ook voor veel nadenken, en nadenken is best leuk. Het maakte van mijn vader een kritische man jegens dogmatische denkwijzen, en zorgde er ook voor dat hij zijn eigen wellicht starre denkbeelden heroverwoog. Het progressieve denken van zijn generatiegenoten maakte plaats voor een meer agnostische kijk, voorzichtig conservatief, zeker toen zijn voorheen rebellerende generatiegenoten zich van hun meest zwakke en hypocriete kant lieten zien door zich volledig over te geven aan het massadenken. Helden als Freek de Jonge maakte plaats voor Jan Bonte , de VPRO en de TV werden ingeruild voor podcasts, het KNMI maakte plaats voor Marcel Crok..

In 2022 werd bij mijn vader kanker geconstateerd in de darm. Na een zware periode kreeg hij nazomer 2023 een stoma, daarna heeft hij nog een fijn jaar gehad, omdat de klachten in de darmen verdwenen, het eten weer smaakte, echter de ziekte ging door, en eind augustus 2024 is hij overleden, thuis. Mijn zusjes hebben de laatste weken intensief voor hem gezorgd, en dat stemde hem dankbaar. De dood zelf was niet zo erg, het is alleen jammer dat je niet meer mee doet, en ‘ik zou zo graag willen weten hoe dit allemaal afloopt, die onrust in de wereld’.

Zijn uitvaart was in de Bonifatiuskerk, want tegen de verwachting in wou hij toch een afscheid in een kerk. Ten eerste omdat God een waarschijnlijkheid geworden was, maar ook omdat een zaaltje in een crematorium met muziek door een speaker natuurlijk wel erg kaal is.. Elke mens komt voort uit een traditie en mijn vader wilde toch via de traditie terugkeren, misschien muzikaal gezien, een muziekstuk eindigt doorgaans ook met het thema of in de toonsoort waarin het begon…