Tussen 2001 en 2016 woonde ik samen met Peter Bosma in de pastorie van de voormalige Francisuskerk in Leeuwarden. Als vrijwilliger van de Bonifatiuskerk werd ik door Mien Dierkes benaderd of ik niet misschien in de pastorie wilde wonen, daar waren heel wat kamers vrij, en de pastoor had hulp nodig, want vanwege de diagnose ‘suikerziekte’ moest hij eindelijk eens gaan stoppen met kant- en klaar maaltijden. Ik woonde in een appartement in de binnenstad van Leeuwarden, en had het daar niet zo naar mijn zin. Ik ging dus wonen in de pastorie en werd ‘kok’ van de pastoor.
Peter werd in 1960 tot priester gewijd in Haarlem, na zijn studie in Warmond. Met een klas van ongeveer 25 jonge mannen! Heel veel van deze generatie priester leefden met de kennis dat het verplichte celibaat snel verleden tijd zou zijn. De roerige jaren 60 waren aangebroken, de tijd waarin de oude structuren van de kerk in no-time werden afgebroken, zelfs letterlijk. De kerk van zijn jeugd sloot in 1966 haar deuren en werd in 1971 gesloopt. Veel van zijn klasgenoten verlieten in de eerste jaren van hun priesterschap het ambt en soms zelfs de kerk. Enkelen trouwden en bleven als pastoraal werker actief. Peter was progressief als het aanging op ethisch-morele kwesties. Het geloof van zijn jeugd had hij ook niet meer, maar in de liturgie, rituelen en zijn liefde voor de schoonheid van kerkgebouwen (met name de Romaanse kerken) en kerkelijke kunst was hij een traditionele priester. Deze combinatie maakte van hem een veelzijdig priester die de verbinding wist te maken tussen de oudere generatie die de moderniteit omarmd had en de jongere generatie die langzaamaan weer traditioneler werd. Als kind van zijn tijd worstelde hij met het gezag binnen de kerk. De bisschop kon weinig goed doen, maar als hij kwam dan werd de rode loper uitgerold. Veel zorg voor de mensen uit de eigen gemeenschap, maar altijd gerommel met besturen en mensen die ergens totaal anders over dachten. Hij heeft veel verteld over zijn ervaringen in de parochies, in anekdotes, van hem heb ik veel geleerd over kerkgeschiedenis en hoe de secularisatie van na de oorlog verliep. Ook vertelde hij over de ervaringen in de oorlog, weinig, want hij was nog jong, maar vanuit het raam de razzia’s wel gezien.
In 2005 kwam in de pastorie de papegaai Loretta er nog bij. Peter had niks met dieren, maar deze vogel wist hem te paaien, en uiteindelijk werden ze dikke maatjes. Peter genoot zichtbaar van de huiselijke sfeer die de pastorie kreeg door mijn aanwezigheid en die van Loretta. Orgelmuziek klonk uit speakers en harmoniums, de papegaai floot en zong, en in de keuken maakte ik het eten klaar, Peter bezuinigde niet op de ingrediënten. Een mens is niet geboren om alleen te leven, en Peter had altijd zichtbaar moeite met het alleen zijn. Vroeger leefde priesters ook zelden alleen, vaak waren er één of meerdere kapelaans in huis, en soms leefde er zelfs een huishoudster in de pastorie.
Peter was in de jaren vooraf aalmoezenier in Ede, waar hij ook pastoor is geweest. Hij had daar nog een woning. Zodoende had ik ook altijd voldoende tijd voor mezelf, wat dagen ‘vrij’.
Verder is hij pastoor of kapelaan geweest in Volendam, Naarden, Medemblik en in Haarlemse Bavo.
In 2015 werd kanker geconstateerd , en op 13 april 2016 overleed Peter in Ede. Hij ligt begraven in Leeuwarden, op het Vitushof. Vitus was de Heilige die hem boeide. Vitus werd uiteindelijk ook in Leeuwarden in ere hersteld, als stadspatroon, de huidige parochie draagt zijn naam. Op het kerkhof staat een beeldje van Vitus tegenover zijn graf. De dreigende sluiting van ‘zijn’ Bonifatiuskerk zal op het Vitushof , Peter en menigeen daar doen omdraaien….
Ik heb van Peter zijn nalatenschap van foto’s een klein archief gemaakt. Mocht er belangstelling zijn voor foto’s of vragen zijn, laat het me weten via het contactformulier.
Hieronder een verzameling van dit archief in een aantal albums.
