Zalvende woorden, vileine sneren.

Vanochtend een dienst gespeeld in de Dominicuskerk. Woord- en communieviering, een kwart gevulde kerk terwijl het buiten guur en koud is, is het binnen goed te doen. Gas doet wonderen! Christus, de koning. ‘We zoeken sterke leiders’; was het openingswoord, maar welk koningschap zoeken we eigenlijk?

In de preek werd het kinderlijke beeld van een koning geschetst, van kinderen die het voor het zeggen hebben, niet meer naar bed gaan, pizza eten en altijd mogen gamen. De ‘baas zijn’ zonder enige verantwoordelijkheid naar jezelf of de ander. Heerlijk, voor even.

Natuurlijk hebben we die koningen niet nodig. Een goede koning weet wat zijn onderdanen nodig hebben en behoudt de eenheid, grijpt in waar nodig. Niet normaal maken wat niet normaal is, zullen we maar zeggen.

Christus’ koningschap is natuurlijk niet eentje van deze wereld, en bij de instelling van het feest was het ook een doel van de kerk om de wereldse, seculiere en atheïstische ideologieën tegen te gaan. Men voelde wel aan wat de Eerste Wereldoorlog had gedaan, wat de 2e zou gaan doen, en wat de opkomst van het communisme voor gevaren bracht. Een feest tegen de oorlog, tegen de vernietiging van de leer, tegen de nieuwe niet-gezalfde koningen van deze wereld.

Heel toevallig zijn er protesten in de VS met de ondertitel ‘No kings’, die voor het vermeende aristocratische gedrag van Trump willen waarschuwen. Maar in deze tijd lijkt alles omgekeerd. Oorlog is vrede, en zij die de oorlog willen stoppen, zij worden aangevallen, en zij die de oorlog aanzwengelen worden gezien als de fatsoenlijke keuze.

De moderne koningen, de koningen van macht, geld, corruptie en gouden wc-potten, ze bestieren alles. Maar zonder het Goddelijke zegen. Die zegel was geen garantie voor goed koningschap, maar wel een teken dat een koning bijna Goddelijke macht heeft, en dus op zijn tellen moet passen.

De pastor van vanochtend sloot de preek af met een oproep tot eenheid, het samen doen. Mensen die protesteren, verstoren de eenheid. Je wil toch het beste? Waarom doe je dan zo moeilijk? Dit is niet de manier. De vileine juf die Pietje ten overstaan van de hele klas in de hoek zet. Zij die via de moderne kanalen oproepen tot protest omtrent de kerksluitingen, ze verstoren de les.

En ik was o.a. zo’n Pietje die de moed had te blijven peuteren (samen met anderen) aan de consensus van de koningen in Groningen en Leeuwarden. Zalvende woorden, oproepen tot eenheid, het kwam neer op: ‘Je bek houden en meedoen.’

En ze heeft gelijk, zo zit de R.K. kerk in elkaar, er is geen sprake van democratie. Echt koningschap dus! Jammer dat ze dat er niet bij zegt, dat het pure machtspolitiek is, inclusief misleiding, propaganda en leugens. Dat is heel normaal, doet iedereen, links, rechts, voor en tegenstanders, maar wees daarover eerlijk. Wereldse macht over geld en stenen is altijd vuile handen maken, het is de kunst dat zo te doen, dat mensen het toch accepteren. Echter werkt dat alleen, als de doelstelling zuiver is, overdacht, en bezield. En daar schort het aan, en dan krijg je gerommel, gedonder in de klas.

Immers, een goede koning weet wat zijn onderdanen nodig hebben, voedt hen, maar denkt ook voorbij de eerstvolgende veldslag en weet protesten te voorkomen. Ook niet-democratieën kunnen best mooie, vreedzame plekken zijn. Het oude Europa, vol van veldslagen en vervolgingen, was ook vele eeuwen een plek waar kathedralen verrezen, wetenschap tot bloei kwam, waar tussen volk en macht een redelijk evenwicht was.

En waarmee worden wij eigenlijk gevoed? Wat heeft de kerk ons nog te vertellen? Nu de paus overgaat tot het zegenen van ijs, kerken liever geld investeren in zonnepanelen dan in orgels of de stenen onder het dak? Dat solidariteit betekent dat je de ogen sluit voor de onrust die onbegrensde solidariteit met zich meebrengt? Wat is dan eigenlijk de boodschap? En waarin verschilt deze van de aardse koningen?

De vlaggen van de laatste mode wapperen voor de kerkportalen: Oekraïne, regenboog, en straks delen ze wellicht noodpakketten uit…. We horen verkapte stemadviezen in de preken, de vileine sneren tegen mensen die anders denken dan de consensus van de staat. Is dat wat we nodig hebben? Voor welke koning preek je dan? Is de kerk bewust nog bezig met haar strijd tegen het laïcisme en het atheïsme? Of kiest ze met haar brave zalvende voorgangers eigenlijk voor het wereldse koningschap? En zo ja, waarom is ze er dan nog?

Heeft ze wel door dat de laatste keurige gelovigen weglekken naar het seculiere alternatief, dat de mensen die nu zeker de helft van de kerkbanken vullen hunkeren naar nieuw koningschap? Eentje van buiten de wereld? Eentje die zich buigt over het zielenheil, niet over de zondige bijzaken van klimaat, politiek en ander moralistisch geneuzel? Niet eentje van de wereld, maar van daarboven, hier hebben we onze handen al vol aan de Trumps en Jetten’s van deze wereld.

En zo klonken de zalvende woorden van ‘samen en verzoening’, van het ‘moeten afscheid nemen’ omdat de technocratie nu eenmaal heeft besloten, ze klonken heel vilein. Intimiderend wellicht, of niet dan?

Het valt best te verwerken, uitgekotst worden went wel, alleen waar is de koninklijke verantwoordelijkheid om de achterblijvers te helpen? Wat houdt dat samen eigenlijk in? Was gewoon eens een keer komen kijken bij het orgel, eens komen kijken bij de kerkwachten, de kosters, de mensen die de handen laten wapperen, jouw salaris bij elkaar sprokkelen. Niet alleen als de uren op papier staan, gewoon echt, als een koning, niet als een bestuurder.

Dat koningschap, is inderdaad alleen bij Christus te vinden. En zo zijn ook mijn woorden heel vilein. Sorry. Denk eens wat langer na, voorbij je gelijk, je vermeende kennis, je deugvinkjes, besef van welke machine je onderdeel bent, wie je eigenlijk aan het redden bent.

Wat ik wil? Een toekomst voor de Bonifatiuskerk in de stad Leeuwarden, eentje die over de grenzen van het kneuterige parochieleven heengaan. Kneuterig is heel fijn, als het even kan, behouden, begrijp me niet verkeerd, maar voor de toekomst van de boodschap moeten we ook nadenken over de getuigen in hout en steen. Parochiezaaltjes verspreiden de boodschap niet, en de mensen durven het ook niet meer.
We hebben een grotere taak, samen, en daarom blijf ik, als opruier, me inzetten. Beetje stalletjes omver werpen in de tempel.. de tempel die teveel met de wereld bezig is.